La globalització d'una corporació ramadera brasilera: del desenvolupament a la financerització
DOI:
https://doi.org/10.56247/qua.526Paraules clau:
Globalització, capitalisme ramader, estat, financerització, BrasilResum
El bestiar no sols és un sector econòmic al Brasil, sinó també un espai polític que es va beneficiar de polítiques estatals històriques i de la demanda internacional en diferents moments. En el segle XXI, el país es va convertir en un líder global a causa del creixement exponencial d'una corporació que va arribar a ser la major empresa de carn del món, amb el suport persistent de l'Estat. La relació entre el bestiar i l'Estat va passar per diverses transformacions i no pot simplificar-se en una anàlisi superficial d'una política industrial més recent i el paternalisme basat en la corrupció. Aquest article presenta una anàlisi del capitalisme ramader al Brasil per a respondre a la pregunta: com s'articulen entre si una família, l'Estat i els capitalistes d'elit per a perseguir l'acumulació? L'objectiu és identificar les diferents fases del capitalisme ramader al Brasil, des del desenvolupisme nacional. Les conclusions apunten a la financerització del bestiar com una nova etapa del capitalisme brasiler. El mètode de recerca es fonamenta en una investigació antropològica que combina l'anàlisi documental i entrevistes amb executius empresarials, polítics, analistes de mercat, funcionaris públics i altres informants rellevants.
Descàrregues
Global Statistics ℹ️
55
Views
|
72
Downloads
|
127
Total
|
Referències
Agência Brasil. (2024). MS: Lula visita JBS e comemora exportação de carne para China.
Alonso-Guinea, F., & Alañón-Pardo, A. (2024). On Support from National Development Banks for the Internationalisation of Public Brazilian Companies: It’s Hard to Say Goodbye (to Good Companies). Journal of Economic Policy Reform, 0(0), 1–24. https://doi.org/10.1080/17487870.2024.2302170 DOI: https://doi.org/10.1080/17487870.2024.2302170
Aurélio Neto, O.P. (2018). Estratégia espacial no mercado mundial de carne: a internacionalização do setor frigorífico brasileiro. (PhD thesis). Universidade Federal de Goiás, Goiânia, Brazil. http://repositorio.bc.ufg.br/tede/handle/tede/8422
______. (2014). Pecuária goiana: A tecnicização do espaço rural e a internacionalização do agronegócio da carne bovina. (Master thesis). Universidade Federal de Goiás, Goiânia, Brazil.
Banco Nacional de Desenvolvimento Econômico e Social. (2014). O Crescimento de Grandes Empresas Nacionais e a Contribuição Do BNDES via Renda Variável: Os Casos Da JBS, TOTVS e Tupy.
Blanchette, A. (2018). Industrial meat production. Annual Review of Anthropology, v. 47, 185–99. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev-anthro-102317-050206
Brandel, A., Adorján, I., & Randeria, S. (2024). Locating the State: between region and history. Annual Review of Anthropology, v. 53, 277-292. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev-anthro-101819-110304
Brasil. (1962). Decreto nº 51.457, de 12 de Abril. Dispõe sobre a construção e exploração de entrepostos frigoríficos no País e dá outras providências.
______. (2022). História do mercado de capitais. https://www.gov.br/investidor/pt-br/investir/como-investir/conheca-o-mercado-de-capitais/historia-do-mercado-de-capitais
Corrêa Leda, M. (2017). As fissuras do sistema mundial da carne: Movimentos e controvérsias. (Master thesis). Universidade de Brasília, Brasília, Brazil.
Coutinho, C. N. (2006). O Estado Brasileiro: Gênese, Crise, Alternativas. In J. C. F. Lima & L. M. V. Neves (Eds), Fundamentos Da Educação Escolar Do Brasil Contemporâneo (173–200). Editora Fiocruz. DOI: https://doi.org/10.7476/9788575416129.0007
Döring, H., Dos Santos, R. S. P., & Pocher, E. (2017). New Developmentalism in Brazil? The Need for Sectoral Analysis. Review of International Political Economy. 24 (2), 332–62. https://doi.org/10.1080/09692290.2016.1273841 DOI: https://doi.org/10.1080/09692290.2016.1273841
Dos Santos, T. (1970). The Structure of Dependence. The American Economic Review. 60 (2), 231-236. https://www.jstor.org/stable/1815811
Ferraz, J.C., & Coutinho, L. (2019). Investment policies, development finance and econòmic transformation: Lessons from BNDES. Structural Change and Economic Dynamics, v. 18, (86-102). DOI: https://doi.org/10.1016/j.strueco.2017.11.008
Ferraz, J. C., Mendes de Paula, G., & Kupfer, D. (2013). Política Industrial. In Kupfer, D., & Hasenclever, L. (Org.) Economia Industrial: Fundamentos Teóricos e Práticas No Brasil. 313–23. Elsevier. DOI: https://doi.org/10.1016/B978-85-352-6368-8.00024-4
Ficek, R.E. (2019). Cattle, Capital, Colonization: Tracking creatures of the Anthropocene in and out human projects. Current Anthropology. 60 (20), 260-271. DOI: https://doi.org/10.1086/702788
Flexor, G., Kato, K. Y., & Leite, S. P. (2023). Agri-food globalization and food security in Brazil: recent trends and contradictions. The Journal of Peasant Studies, 51(4), 1022–1045. https://doi.org/10.1080/03066150.2023.2259807 DOI: https://doi.org/10.1080/03066150.2023.2259807
Folha de São Paulo. (2016). Operação da PF mira 4 maiores fundos de pensão do Brasil e bloqueia R$ 8 bi.
Folha de São Paulo. (2017). Operação policial põe sob suspeita apoio do BNDES à expansão da JBS.
Forbes. (2024). The Global 2000. https://www.forbes.com/lists/global2000/
Froehlich, G. (2016). O bem-estar na carne: um estudo antropológico sobre as relações entre humanos e animais a partir da categoria de “bem-estar animal”. (PhD Thesis). Universidade de Brasília, Brasília, Brazil.
Furtado, C. (1981). O Brasil Pós-Milagre. Paz e Terra.
Hansen, A. (2018). Meat consumption and capitalist development: The meatification of food provision and practice in Vietnam. Geoforum, v. 93, 57-68. DOI: https://doi.org/10.1016/j.geoforum.2018.05.008
Hart, K., & Sperling, L. (1987). Cattle as capital. Ethnos, 52(3–4), 324–338. https://doi.org/10.1080/00141844.1987.9981349 DOI: https://doi.org/10.1080/00141844.1987.9981349
Harvey, D. (2010). The enigma of capital and the crisis of capitalism. Oxford University Press.
Hennart, J. F., Sheng, H. H., & Carrera, J. M. (2017). Openness, International Champions, and the Internationalization of Multilatinas. Journal of World Business 52 (4), 518–32. https://doi.org/10.1016/j.jwb.2016.08.005 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jwb.2016.08.005
Higginbottom, A. (2013). The Political Economy of Foreign Investment in Latin America: Dependency Revisited. Latin American Perspectives. 40 (190), 184-206. DOI: https://doi.org/10.1177/0094582X13479304
Kalb, D. (2023). Two theories of money: On the historical anthropology of the state-finance nexus. Focaal-Journal of Global and Historical Anthropology, 95, 92–112. doi:10.3167/fcl.2023.950102 DOI: https://doi.org/10.3167/fcl.2023.950102
Kröger, M. (2019). Deforestation, cattle capitalism and neodevelopmentalism in the Chico Mendes Extractive Reserve, Brazil. The Journal of Peasant Studies. https://doi.org/10.1080/03066150.2019.1604510 DOI: https://doi.org/10.1080/03066150.2019.1604510
Landim, R. (2019). Why Not: Como Os Irmãos Joesley e Wesley, Da JBS, Transformaram Um Açougue Em Goiás Na Maior Empresa de Carnes Do Mundo, Corromperam Centenas de Políticos e Quase Saíram Impunes. Intrínseca.
Leal, N. S. (2014). Nome aos bois. Zebus e zebuzeiros em uma pecuária brasileira de elite. (PhD
thesis). Universidade de São Paulo, São Paulo, Brazil. https://doi.org/10.11606/T.8.2014.tde-12052015-102330 DOI: https://doi.org/10.11606/T.8.2014.tde-12052015-102330
Mighty Earth. (2023). Mighty Earth is writing to draw the SEC’s attention to our concerns regarding the proposed Initial Public Offering (IPO) of JBS N.V.
Monte-Cardoso, A. (2014). Burguesia Brasileira Nos Anos 2000 – Um Estudo de Grupos Industriais Brasileiros Selecionados. (Master thesis). Universidade de Campinas, Campinas, Brazil.
Musacchio, A; Lazzarini, S.G. (2014). Reinventing State Capitalism: Leviathan in Business, Brazil and Beyond. Harvard University Press. DOI: https://doi.org/10.4159/harvard.9780674419582
Pompeia, C. (2024). Agri-bolsonarism: a movement led by agricultural elites and far-right politicians in Brazil, The Journal of Peasant Studies, DOI: 10.1080/03066150.2023.2301440 DOI: https://doi.org/10.1080/03066150.2023.2301440
_______. (2021). Formação Política Do Agronegócio. Editora Elefante.
Power, T. J. (2016). The Reduction of Poverty and Inequality in Brazil: Political Causes, Political Consequences. In New Order and Progress: Development and Democracy in Brazil, B. R. Schneider (Ed), Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780190462888.003.0009 DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780190462888.003.0009
Repórter Brasil. (2024). Povo Parakanã cobra BNDES por reflorestamento de território devastado no Pará. https://reporterbrasil.org.br/2024/04/parakana-cobra-bndes-reflorestamento-apyterewa/
Ribeiro, G. L. (2006). El Capitale La Esperanza: La Experiencia de Los Trabajadores En La Construcción de Brasilia. Antropofagia.
Ricz, J., & Schedelik, M. (2023). Brazil’s National Champions Strategy (2007–13): A Critical Appraisal. Competition & Change, October, 10245294231205506. https://doi.org/10.1177/10245294231205506 DOI: https://doi.org/10.1177/10245294231205506
Saad-Filho, A. (2010). Neoliberalism, Democracy, and Development Policy in Brazil. Development and Society 39 (1), 1–28. DOI: https://doi.org/10.21588/dns.2010.39.1.001
Sauer, S., Balestro, M. V., & Schneider, S. (2017). The ambiguous stance of Brazil as a regional
power: piloting a course between commodity-based surpluses and national development.
Globalizations, 15(1), 32–55. https://doi.org/10.1080/14747731.2017.1400232 DOI: https://doi.org/10.1080/14747731.2017.1400232
Schareika, N. (2025). Cattle, capital, and the imagination of self-expanding value. Anthropological Theory, 0(0), 1-22. DOI: https://doi.org/10.1177/14634996251331320
Sievert, K., Howard, P. H., Portes, A. S. M., & Yamaoka, M. (2025). ‘National champions’ in global meat supply chains: implications for governance and corporate power in food systems. The Journal of Peasant Studies, DOI:10.1080/03066150.2025.2471084 DOI: https://doi.org/10.1080/03066150.2025.2471084
Sordi, C. (2013). De carcaças e máquinas de quatro estômagos: Estudo das controvérsias sobre o consumo e a produção de carne no Brasil. (Master thesis). Universidade Federal do Rio Grande do Sul, Porto Alegre, Brazil.
Starrs, Sean Kenji. Forthcoming. American Power Globalized: Rethinking National Power in the Age of Globalization.
Waisbich, L. T., Luiz J. R., & Pimenta de Faria, C. A. (2022). The Rise and Fall of Brazil as a “Policy Exporter”: From Lula Da Silva to Jair Bolsonaro. In Brazil and China in Knowledge and Policy Transfer: Agents, Objects, Time, Structures and Power, 75–106. Palgrave Macmillan. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-031-09116-2_3
Descàrregues
Publicades
Com citar
Número
Secció
Llicència
Drets d'autor (c) 2025 Quaderns de l'Institut Català d'Antropologia

Aquesta obra està sota una llicència internacional Creative Commons Reconeixement-NoComercial-CompartirIgual 4.0.
(CC BY-NC-SA 4.0)
Dades de finançament
-
Conselho Nacional de Desenvolvimento Científico e Tecnológico
Números de la subvenció Tiny Beam Fund, under the Burning Questions Fellowship programme